Bolesław III Krzywousty

Bolesław III Krzywousty był księciem małopolskim, śląskim i sandomierskim, księciem Polski. Pochodził z dynastii Piastów.

Młodość

Bolesław III Krzywousty urodził się 20 sierpnia 1086r. Był synem Władysława Hermana i Judyty.
W tym czasie faktyczną władzę w Polsce sprawował Sieciech. Podczas jego rządów ludność emigrowała od Czech. Boleslaw i jego brat Zbigniew poszli do Hermana, by podzielił Polskę na dzielnice, co nie spodobało się Sieciechowi. Bolesław otrzymał Małopolskę, Śląski i ziemię lubuską, Zbigniew Wielkopolskę, Kujawy, ziemię łęczycką, sieradzką. Ich ojciec zostawił dla siebie Mazowsze.
Później synowie Hermana walczyli z Sieciechem. Władysław postanowił mu pomóc, jednak bracia zaatakowali Płock (siedziba Hermana). Herman po przegranej bitwie musiał wypędzić Sieciecha z kraju. Nastąpiło to w roku 1100. Władysław Herman zmarł w 1102r.

Walka z bratem

Po śmierci ojca Krzywousty sprawował władzę nad Małopolską, Śląskiem i ziemią lubuską, a Zbigniew nad Wielkopolską i Mazowszem. Każdy z nich prowadzili inną polityką i szukali innych sojuszników. Bolesław najeżdżał na Pomorze, jednak rajdy odwetowe atatkowały ziemię Zbigniewa. On natomiast zawarł sojusz z Czechami. W tym czasie Bolesław ożenił się z księżniczką Rusi, Zbysławą. Musiał się bronić przed najazdem Czech na Śląsk. W 1106 roku przeciągnał króla Czech na swoją stronę. Zawarł sojusz z Węgrami i w Polsce wybuchnęła wojna domowa.

Rok później razem z królem Węgier Bolesław osadził Świętopełka na króla Czech. W tym samym roku wypędził Zbigniewa z kraju.
W 1108 roku Świętopełk złożył hołd lenny Niemcom.
W roku 1109 roku król Niemiec, Henryk V przygotowywał sięna wojnę z krajem Bolesława. Lecz na początku zażądał: oddania połowy państwa Zbigniewowi, 300 rycerzy i płacenia trybuty. Krzywousty się nie zgodził. W tym czasie książę Polski walczył na Pomorzu.
Henryk V razem z Świętopełkiem zaatakowali Śląsk. Oblężali Bytom, Głogów i Wrocław, jednak nie zdobyli tych grodów. Natomiast Krzywousty unikał walki, jego rycerze atakowali mniejsze grupy rycerzy niemieckich. Według legendy, Bolesław miał pokonać Niemców w bitwie pod Psim Polem. Król niemiecki ewakuował się ze Śląska.
Dwa lata później Zbigniew wrócił do Polski. Jednak Krzywousty uwięził go i kazał oślepić. Arcybiskup gnieźnieński wykluczył go z Kościoł. Po tym czynie Bolesław pokutował. Ubogich mieszkańców oraz duchownych obdarował licznymi darami. Klątwa została cofnięta. Poprawił stosunki z Węgrami.

Samodzielne panowanie

Podczas samodzielnego panowania Bolesław skupił się głównie na walkach na Pomorzu. Jednak na początku najechał na Prusów. W latach 1115–1119 podbił całe Pomorze Gdańskie. Wprowadził tam polską organizację urzędniczą.
W 1121 książęta pomorscy zostali pokonani przez wojów Bolesława w bitwie pod Niekładzem koło Gryfic. Pustoszyli ziemie pomorskie i burzyli grody. W tym samym roku zajęli pod wodzą Krzywoustego Szczecin. Dalszy etap walki toczył się nad lewym brezgiem Odry. Bolesław uczynił Warcisława I (książe pomorski) lennikiem. Warcisław uznał zwierzchnictwp Polski nad Pomorzem i musiał płacić roczny trybut.
Później zaczął wprowadzać tam chrześcijaństwo. Niepowodzeniem okazała się misja Bernarda Hiszpana w latach 1122–1123. Jednak misja Ottona z Bambergu zakończyła się powodzeniem.
W 1127 roku zaczęły się pierwsze bunty ludności pogańskiej. Bolesław wtedy zmniejszył trybut(300 grzywien z 500).

W 1130 Bolesław Krzywousty opanował tereny położone na lewym brzegu Odry. Pretensje do nich rościły do nich Niemcy. Krzywousty wmieszał się w sprawy Węgier. Po śmierci króla poparł Borysa, jednak przegrał z sojusznikami Beli. Bela został ogłoszony królem Węgier.
w 1135 roku odbył się zjazd w Merseburgu. Cesarz Lotar III (następca Henryka V) uznał polskie prawa do Pomorza. natomiast Bolesław złożył mu hołd lenny z tych ziem. Polska strona zawarła pokoj z Węgrami, uznając Belę.
Pod koniec życia poprawił stosunki z sąsiadami. Napisał testament, w którym podzielił Polskę między swoich synów. Zmarł 28 października 1138 r. w Sochaczewie.